Bão tuyết

Một trong những sáng tác nổi tiếng nhất của nhà soạn nhạc Nga thế kỷ 20 lừng danh Georgy Sviridov, đó là tác phẩm âm nhạc minh họa cho truyện ngắn "Bão tuyết" của đại thi hào Nga Aleksandr Pushkin.

Vào đầu những năm 60 Sviridov đã viết nhạc cho bộ phim cùng tên. Sau đó, từ những trường đoạn riêng, sáng tác cho bộ phim, nhà soạn nhạc đã tập hợp vào một chủ đề thống nhất. Tác phẩm bảy hồi của Georgy Sviridov dành cho dàn nhạc giao hưởng phản ánh những cung bậc và nhịp điệu đa dạng của thời đại Pushkin và dựng lên bức phác thảo về thiên nhiên Nga.

Khung thời gian của những hành động trong truyện "Bão tuyết" là vào đầu thế kỷ 19. Ở làng nọ có điền chủ Nga tốt bụng Gabriel Gavrilovic. Ông nổi tiếng về tính hiếu khách: những người hàng xóm đến nhà ông để đánh chén tha hồ, lại còn được ngắm nhìn cô Masha con gái chủ nhân. Cô gái được coi là vị hôn thê giàu có mà nhiều người muốn cưới cô. Duy chỉ riêng chàng trai trẻ là khinh kỵ binh nghèo khó Vladimir thì chủ nhân chẳng mong thấy mặt trong đám khách ở nhà mình. Theo sự sắp đặt trớ trêu của số phận, Masha đem lòng yêu thương chàng trai nghèo. Giữa những người trẻ tuổi nảy sinh tình cảm say mê lãng mạn. Họ bí mật viết thư hẹn hò gặp nhau rồi quyết định tìm cách bỏ trốn để kết hôn.

Vào ngày đã hẹn, trời bão tuyết nặng. Cô gái ngồi xe trượt tuyết tam mã, lên đường đến nhà thờ ở làng bên, nơi cha cố đã chờ sẵn để ban phép lành cho đôi trai gái.

Cùng lúc đó, Vladimir cũng lên đường đến nơi hẹn với Masha. Bão tuyết không ngớt, đất trời mù mịt chẳng nhìn thấy gì. Vladimir bị cuốn khỏi đường và mọi cố gắng tìm trở lại con đường cũ đều vô hiệu. Chàng trai chỉ đến được nhà thờ khi bình minh đã hé rạng. Những cánh cửa giáo đường khóa chặt.

Sáng hôm sau, Masha ốm liệt giường và bắt đầu mê sảng. Cha mẹ cô cuối cùng cũng hiểu ra rằng con gái họ một lòng tha thiết yêu chàng khinh kỵ binh Vladimir. Thương con, ông bà quyết định chiều ý Masha mong cô bình phục. Họ nhắn mời Vladimir đến nhà. Thế nhưng đáp lại lời mời ấy, chàng Vladimir thất vọng viết lá thư rằng anh sẽ không bao giờ xuất hiện tại nhà của vị điền chủ nữa.

Chẳng bao lâu sau Gabriel Gavrilovic qua đời, để lại cho Masha thừa kế toàn bộ gia sản. Cô gái cùng với mẹ chuyển đến sống ở một làng khác. Masha nâng niu gìn giữ những bức họa, bản chép nhạc và những bài thơ mà chàng trai Vladimir vắn số đã lìa trần từng viết cho cô từ thưở yêu thương ngày nào. Masha vẫn lẻ bóng và từ chối mọi lời cầu hôn. Tất cả những tình cảm này được Sviridov truyền tải trong khúc nhạc "Tự tình”.

Trong trang viên lân cận với Masha có đại tá khinh kỵ binh trẻ tuổi Burmin. Giữa viên sĩ quan và Masha nảy nở sự cảm thông và quyến luyến mạnh dần lên mỗi ngày. Xóm giềng từ lâu thầm kết đôi cho họ. Tuy nhiên, Masha chờ mãi mà không thấy Burmin ngỏ lời. Cô nghĩ rằng có điều gì đó bí ẩn.

Cuối cùng Burmin quyết định mở lòng với Masha. Chàng nói rằng đem lòng yêu cô từ lâu và rất đắm say. Nhưng không thể ở bên cô, bởi đã kết hôn từ bốn năm về trước. Tuy nhiên, viên sĩ quan không biết tên vợ mình, cũng chẳng rõ người phụ nữ ấy là ai và sống ở nơi nao.

Khúc nhạc kịch "Con đường mùa đông" quay trở lại một ngày mà trận bão tuyết định mệnh đã ngăn cản cuộc gặp của Masha với chàng khinh kỵ binh nghèo Vladimir yêu dấu.

Tình cờ cùng trong ngày lẽ ra cần cử hành lễ đính hôn của Masha và Vladimir trong ngôi giáo đường, Burmin cũng vào thành phố, nơi trung đoàn của viên sĩ quan đóng quân. Bão tuyết khủng khiếp, nhưng anh vẫn không ngại ngùng, dường như có điều gì vô hình xui khiến anh ra đi. Lái xe lạc đường và họ tìm đến nơi phát ra ánh sáng là một nhà thờ làng quê xa lạ. Burmin bước vào giáo đường, người ta nhầm anh là chú rể. Còn cô dâu đang ở tình trạng choáng váng nhưng anh thấy rất dễ thương. Chàng sĩ quan lặng im mặc cho cha xứ làm phép đính hôn. Sau khi hoàn thành các nghi thức, vị linh mục ra lệnh cho anh hôn người vợ trẻ măng tái xanh. Nhưng đột nhiên cô gái kêu lên: "Oh! Không phải là anh ấy! Đây không phải là anh ấy", rồi ngã xuống bất tỉnh.

Cả tên làng và con đường Burmin đều không thể nhớ. Còn bây giờ anh đã gặp tình yêu của đời mình nhưng không có quyền kết hôn, vì là người đã có vợ. Phải chăng đó là cách anh bị trừng phạt bởi hành động phù phiếm nông nổi thời trai trẻ.

Nghe những lời thú tội bất ngờ này, Masha chỉ có thể kêu lên: “Chúa ơi, Chúa ơi! Hóa ra đó là ngài! Và ngài không nhận ra em hay sao?”.

Thế là cuối cùng đại tá Burmin cũng đã được làm quen với hôn thê của anh.

(Theo Tiếng nói nước Nga)