Tình cờ tôi được người bạn gửi link MV “Nội Thôn, nơi ấy con về” nhạc và lời của Trịnh Xuân Hảo do ca sỹ thính phòng hàng đầu Việt Nam, Lan Anh thể hiện. Thú thực, ban đầu nghe tên ca khúc tôi thấy “quen quen”...Khi đó, tôi chưa biết nhạc sỹ Trịnh Xuân Hảo. Chỉ mới “choáng ngợp” với “thương hiệu” Lan Anh. Tôi nghe vì sự tò mò.
Nhạc sỹ, thượng tá Trịnh Xuân Hảo và nhà thơ Ngô Đức Hành
Tìm hiểu trên mạng, tôi biết đó là một thôn của xã Tây Đô, Hưng Hà, Thái Bình. Đây là nơi từng là nơi diễn ra trận đánh Lục Đầu Giang chiến lược trong cuộc kháng chiến chống Tống lần thứ nhất. Hiện còn đền thờ Lê Hoàn, là một trong 14 vị anh hùng dân tộc tiêu biểu của Việt Nam. Là người con Tây Đô, hẳn không ai không tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa của quê hương mình.
Tôi nghĩ, chắc chắn Trịnh Xuân Hảo là người con của Nội Thôn, Tây Đô. Lại nữa, tôi đã từng nghe rất nhiều ca khúc của các nhạc sỹ từ “cây đa, cây đề” đến các nhạc không chuyên viết về quê hương. Bản thân tôi cũng đã có nhiều bài thơ được các nhạc sỹ hội viên Hội Nhạc sỹ Việt Nam phổ nhạc. Tuy nhiên, nghe xong ca khúc “Nội Thôn, nơi ấy con về” nhận ra, tứ thơ hay, thi ảnh không bị “nhòe” trong những hình ảnh quen thuộc của làng quê mà các nhạc sỹ trước đó đã sử dụng, Việc xử lý các nốt nhạc tạo nên điểm nhấn của giai điệu sáng tạo. Tôi đã tìm gặp nhạc sỹ Trịnh Xuân Hảo để lý giải được về cảm xúc sáng tạo của anh.
Trịnh Xuân Hảo cao lớn, trẻ trung, anh sinh năm 1975, nhưng đã là Thượng tá của Đoàn Nghệ thuật Tăng thiết giáp (Bộ Quốc phòng). Gặp Trịnh Xuân Hảo tôi mới biết mình nhầm, anh sinh ra tại một vùng quê của tỉnh Bắc Ninh, dù bố mẹ có gốc Thái Bình. Khi tôi về cảm hứng sáng tạo “Nội Thôn, nơi ấy con về”, tình cảm quê hương trong anh dường như chảy tràn. Anh kể, dù sinh ra sau khi kết thúc chiến tranh, nhưng hình ảnh của một thời gian khó của làng quê và đất nước luôn ám ảnh. Đặc biệt, hình ảnh bố, mẹ và quê hương gần như hóa thân làm một. “Mẹ em yêu quê đến khó hình dung. Dù bây giờ sống với con, với cháu ở Hà Nội nhưng cứ nhắc đến quê là trong người như có nguồn năng lượng mới. Đang ốm bà như khỏe ra. Nay đã ngoài 80 tuổi nhưng nếu con cháu vì bận không đưa được về thăm quê là mẹ em nhảy xe bus về”, Trịnh Xuân Hảo chia sẻ.
Ca sỹ Lan Anh và bìa MV “Đất mẹ tình quê”
Viết về quê với Trịnh Xuân Hảo luôn có ý nghĩa tri ân nơi chôn nhau cắt rốn, tri ân bố mẹ, tri ân những người đã ngã xuống để làng xóm được bình yên. Tuy nhiên, nghề chính là tổng đạo diễn các chương trình nghệ thuật, hòa âm, phối khí kể cả tham gia các dự án phim lấy hết thời gian của Trịnh Xuân Hảo.
“Nội Thôn, nơi ấy con về”, sau này đổi thành “Đất mẹ tình quê” như gợi ý của ca sỹ Lan Anh, xuất hiện khi bạn anh là một doanh nhân thành đạt gốc Nội Thôn, đưa anh về thăm vùng quê này. “Bạn em hay lắm, dù lập nghiệp và kinh doanh ở Hà Nội nhưng trái tim luôn hướng về quê nhà. Làm được gì tốt đẹp cho quê hương là anh làm. Điều này thêm tác nhân thôi thúc em. Khi về Nội Thôn, thì tứ thơ và nốt nhạc bay lên. Việc của mình là chỉ ngồi cầm bút viết vào bản nhạc”, Trịnh Xuân Hảo rưng rưng cảm xúc.“Bọn em đã gặp nhau trong cảm xúc chung về quê hương. Quê hương mỗi người chỉ một. Báo hiếu với bố mẹ, trả nghĩa với quê hương là đạo lý Việt, qua bài hát em muốn chuyển tải thông điếp đến những người con Tây Đô, Hưng Hà nói riêng và những người xa quê nói chung làm được điều gì tốt đẹp cho quê hương hãy cố gắng làm”, Giám đốc Nguyễn Văn Ngọc người con của Nội Thôn tâm sự. Bất giác tôi nhớ nhà văn Raxun Gamzatop khi ông viết “không bao giờ đổi ngôi làng của mình lấy bất cứ một thủ đô nào trên trái đất này”. Đúng thế, xóm làng là nơi chôn nhau cắt rốn, hướng về nguồn cội, góp phần mình theo khả năng, điều kiện của mỗi người sẽ làm cho quê hương ngày càng giàu đẹp hơn.
Lan Anh thực hiện cảnh quay MV tại Nội Thôn, Tây Đô, Hưng Hà, Thái Bình.
Quê hương trong “Đất mẹ tình quê” với nhạc sĩ Trịnh Xuân Hảo thật giản dị, mộc mạc và chân thành. Đó là bờ đê, cây lúa, dòng sông, là người mẹ, người em tảo tần…và con người chứa chan tình thân.Anh chắt chiu hình ảnh, nhạc điệu hóa thành ngôn ngữ âm nhạc của mình.
Với Trịnh Xuân Hảo quê hương đó là bóng cây, mái trường, bạn bè từ những ngày chơi trò “chơi ô ăn quan”...Đặc biệt xúc động khi ca sỹ Lan Anh nhả chữ “Có dáng mẹ ngồi mong in bóng cha đợi con, hương lúa thơm trời quê...”, “Tre hát ru lúa vàng nặng bông”. Nếu như nói về thơ, Trịnh Xuân Hảo đã rất sáng tạo với thi ảnh “dáng mẹ đội mưa/ nắng về trong mắt/ cha bắt trăng” và “ “dáng mẹ/ bóng cha/ hương lúa/tre hát ru”. Ở đây có sự hy sinh vì con, lam lũ vì con như đạo lý Việt truyền thống nhưng bố, mẹ, quê hương đã lồng vào nhau “ba trong một” trong hình ảnh nghệ thuật.
MV “Đất mẹ tình quê”
“Xưa dáng mẹ đội mưa sáng trưa, nắng về trong mắt/ Cha bắt trăng đêm vào bên con, ngoài bờ ao mặt sóng xô ánh bạc/Dù xa quê vẫn giữ trọn tình quê/ Đi đâu cũng mong trở về/ Trọn đời con mang hơi ấm cha. Nghĩa mẹ tình quê”, giọng ca Lan Anh như khứa vào lòng làm bật tung lên cảm xúc. Tôi hiểu, “Đất mẹ” trong ca khúc còn có ý nghĩa “mẹ quê hương”, “mẹ đất nước”. Với những đứa con biết tôn thời “ơn cha, nghĩa mẹ” như thế bao giờ lớn lên cũng là người tử tế, biết hy sinh vì nghĩa lớn.
Để có giai điệu đẹp, đầu tiên phải là thứ âm giai đi vào lòng người. Dẫu rằng nghệ thuật có những cách lý giải khác nhau về cái hay, cái đẹp, tùy quan niệm thẩm mỹ của mỗi người. Nhưng âm nhạc, cũng như mọi loại hình nghệ thuật khác, cái tối cần để tác phẩm “sống”, là cảm xúc. Dù nhạc ở đâu, nhạc thể loại gì, thì cũng phải đi ra từ nguồn cơn đó. Âm nhạc phải có hồn, nhất là về giai điệu. Phải để lòng mình rung động thật sự thì những giai điệu bật lên từ cảm xúc sẽ dễ đi vào lòng người, chạm đến cõi sâu thẳm nơi người nghe. Với góc nhìn hiệu quả nghệ thuật, Trịnh Xuân Hải đã thành công với “Đất mẹ tình quê”.
“Đi đâu, cũng mong nhớ về”, điều này không chỉ là xác tín của Trịnh Xuân Hảo mà có lẽ tiếng lòng của chung tất cả những đứa con xa quê. Không phải tự nhiên, ca sỹ Lan Anh - một trong số không nhiều những ca sĩ Việt Nam sở hữu chất giọng coloratura soprano (nữ cao, dịu nhẹ) rất tinh tế và sang trọng đã rất mê mẩn với “Đất mẹ tình quê” và đã thể hiện rất thành công ca khúc.
“Em rất trân trọng tình cảm và anh Trịnh Xuân Hảo dành cho anh Nguyễn Văn Ngọc, một doanh nhân thành đạt luôn hướng về quê với tất cả tấm lòng. Quan trọng hơn, bài hát đã chạm đến trái tim của những người con xa quê, trong đó có em. Tất cả những hình ảnh trong bản nhạc đều đã gắn bó với tuổi thơ của em. Em thích ca khúc này ngay từ khi anh Trịnh Xuân Hảo hát demo”, ca sỹ Lan Anh chia sẻ./.
Tháng 10/2020
(Nguồn: http://vanhien.vn/)
ĐĂNG BÌNH LUẬN