Nhạc sĩ Hoàng Việt tên thật là Lê Chí Trực, còn có bút danh Lê Trực. Ông sinh ngày 29-2-1928, nguyên quán ở thị xã Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Sau Cách mạng Tháng Tám, Hoàng Việt tham gia quân đội ở chiến trường miền Đông Nam bộ.
Hoàng Việt để lại nhiều ca khúc nổi tiếng như: Lá xanh, Nhạc rừng, Lên ngàn, Mùa lúa chín và đặc biệt là bài Tình ca rất được nhiều người ái mộ. Trong những năm tháng ở Sài Gòn (khoảng 1952,1953) ông có sáng tác một bài rất hay được nhiều ca sĩ nổi tiếng thời đó (như Thanh Tuyền, Khánh Ly, Thanh Thúy, Khánh Hà...) hát, đó là bài Tiếng còi trong sương đêm với bút danh Lê Trực. Những sáng tác của ông là những giai điệu trong sáng, lạc quan, sôi nổi, trữ tình và sâu lắng như Nhạc rừng, Lá xanh, Lên ngàn đến Tình ca, Quê mẹ… đã đi vào lòng người và vang vọng đến tận hôm nay.
Năm 1951, Hoàng Việt được cử về Đoàn Văn công phân liên khu miền Đông Nam bộ. Năm 1954, ông tập kết ra Bắc và học khóa đầu tiên Trường Âm nhạc Việt Nam. Năm 1958, Hoàng Việt sang học tập tại Nhạc viện Sofia, Bulgaria và tốt nghiệp hạng ưu với bản giao hưởng Quê hương. Sau khi ông trở về nước, giao hưởng Quê hương được trình diễn lần đầu tiên ở Việt Nam năm 1965 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Năm 1966, Hoàng Việt cùng một số văn nghệ sĩ (trong đó có Lưu Hữu Phước, Nguyễn Quang Sáng...) vào chiến trường miền Nam và làm việc tại Đoàn Văn công Quân giải phóng miền Nam. Ông hi sinh ngày 31 tháng 12 năm 1967 tại huyện Cái Bè thuộc tỉnh Mỹ Tho (nay là tỉnh Tiền Giang) - quê ngoại của mình. Có thể nói, ông là một trong những người đặt nền móng cho tình ca cách mạng và cho nhạc giao hưởng Việt Nam
Thời gian gần đây, chúng tôi có sưu tầm được bốn bài của nhạc sĩ chưa rõ thời điểm sáng tác nhưng căn cứ vào nội dung và sự tương quan các bài hát thì có lẽ ra đời trong thời kháng chiến chống Pháp (vì bài Biệt đô thành sáng tác vào khoảng năm 1944-1945). Điểm qua bốn bài hát thì mỗi bài một nét, bài Ngày xưa điệu Blues đề tặng đoàn Ly Tao (không biết là một người hay nhóm Ly Tao vì chữ đoàn không viết hoa?), bài Biệt đô thành nhịp 2/4 moderato, bài Nghệ sĩ vô danh điệu tango, đây là bài hát lạ, chúng ta hay nghe nói đến bài Chiến sĩ vô danh còn đây là bài ghi nhớ công ơn các văn nghệ sĩ trong kháng chiến nên mới có tên Nghệ sĩ vô danh, lời nghe man mác buồn (xin trích trong nguyên bản hơi mờ, do đó có thể không chính xác 100% được, xin thông cảm): “...Ai nghe trong gió sương chiều vắng, đưa sang bao tiếng tơ đồng ai oán..... nghe chăng tiếng tơ thương đau vất vơ tuông tràn sương mưa (từng) đến tai người. Đây hồn nghệ sĩ, tôi mang hết dâng cho muôn thế nhân chung cùng tơ duyên thầm sống trong đời, nhưng đời hờ hững biết bao giờ nguôi....”. Bài Lưu luyến với điệu rumba cuốn hút, lời lẽ tha thiết gợi nhớ một bóng hình nào đó: “Thuyền về đâu? Về đâu? Chờ tan theo bao giấc mơ vỡ rồi, thuyền xuôi gió về phương đó và từ đây vì ai đến vương tình thương”.
Rất mong các nhạc sĩ nào có thêm thông tin về các bài hát xin bổ sung.
ĐĂNG BÌNH LUẬN