Tác phẩm âm nhạc của nhạc sĩ Đỗ Nhuận

Tác giả:

Phan Đông Viên

Đăng ngày 15/12/2022 - 20:53

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận 1950

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận - vị Tổng Thư ký đầu tiên của Hội Nhạc sĩ Việt Nam thuộc lớp các nhạc sĩ cách mạng tiền bối, ông đã sống dấn thân trong 3 cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta. Suốt mấy mươi năm vừa hoạt động cách mạng vừa hoạt động âm nhạc, ông đã để lại những tác phẩm giá trị đủ các đề tài ở mọi thể loại từ ca khúc đến ca kịch, kịch múa, ca kịch múa rối, nhạc chèo, nhạc phim, các tác phẩm thính phòng cho các loại nhạc cụ, hai bản nhạc kịch, tổ khúc và tổ khúc giao hưởng… nhiều tác phẩm của ông đến nay vẫn sống trong lòng nhân dân. Giá trị những tác phẩm của ông để lại không những chỉ là tài sản của gia đình ông theo nghĩa đen của bản quyền tác giả mà còn hơn thế, đó là khối di sản văn học nghệ thuật của quốc gia, của nhân dân Việt Nam - đối tượng mà tác phẩm của ông đã gắn bó suốt đời.

Chúng tôi đã may mắn có một thời gian dài làm việc thường xuyên, liên tục và gần gũi dưới sự lãnh đạo của ông, hiểu về hoạt động sáng tạo nghệ thuật của ông, đều cảm nhận được rằng từ dáng vẻ bên ngoài bình dị, vững chãi, với phong cách ứng xử chân tình, chất phác và bao dung, trong ông còn tiềm ẩn một tâm hồn cao thượng, một nhân cách lớn, thật đáng kính trọng và ngưỡng mộ.

Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông xin trân trọng giới thiệu bản danh sách gần như toàn bộ tác phẩm của ông, bản danh sách này - khi được làm việc gần ông - đã được ông xác nhận.

Tư liệu này có thể giúp các nhà lý luận âm nhạc chuyên nghiệp, các nhà báo, sinh viên các trường nghệ thuật hoặc bất kỳ ai quan tâm… có góc nhìn toàn cảnh về tác phẩm của một nhạc sĩ lớn của nước nhà.

Ghi chú:

Để thuận lợi trong việc đọc danh sách tác phẩm, cần lưu ý:

1- Lấy ngày giải phóng thủ đô 10/10/1954 để chia số tác phẩm làm 2 giai đoạn

- Giai đoạn trước: thứ tự bài theo năm sáng tác vì liên quan nhiều đến lịch sử.

- Giai đoạn sau: thứ tự bài theo vần ABC đầu bài để dễ tìm.

2- Năm sáng tác còn được ghi ở những tác phẩm gần như trùng tên đầu bài.

3- Cột TÁC GIẢ LỜI: nếu để trống là nhạc sĩ Đỗ Nhuận viết cả nhạc và lời.

4- Cột GHI CHÚ: nếu có dấu cộng (+) là nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác chung (đồng tác giả cả nhạc và lời) với một tác giả nào đó.

5- Các chữ viết tắt: CK: ca kịch; NK: nhạc kịch; XB: xuất bản

DANH SÁCH TÁC PHẨM ÂM NHẠC CỦA NHẠC SĨ ĐỖ NHUẬN

CA KHÚC TRƯỚC THÁNG 10/1954

STT	Tên bài		Tác giả lời	Ghi chú
1.	Trưng Vương	1938		tác phẩm đầu tay (viết năm 16 tuổi)
2.	Chim than	1940		trích CK (ca kịch) Nguyễn Trãi - Phi Khanh
3.	Lời cha già	1940
4.	Đường lên Ải Bắc	1941
5.	Tiễn quân lên đường	1942
6.	Chiều tù	1943
7.	Côn Đảo	1943
8.	Quảng Châu công xã	1943
9.	Tiếng gọi tù nhân	1943
10.	Hận Sơn La	1943
11.	Bên bờ Hát Giang	1944
12.	Du kích ca	1944
13.	Sông núi Chiêm Thành	1944
14.	Tiến lên vì nước	1944
15.	Viếng mồ tử sĩ (Mặc niệm đồng chí)	1944
16.	Chiến sĩ vô Nam	1945
17.	Chống xâm lăng	1945
18.	Dân tộc giải phóng	1945
19.	Đàn chim xanh	1945
20.	Đường trường vô Nam	1945
21.	Nhớ chiến khu	1945
22.	Tiếng súng Nam bộ	1945
23.	Việt Nam độc lập	1945
24.	Xuân với chiến sĩ	1945
25.	Bé yêu Già Hồ	1946		ca khúc thiếu nhi
26.	Công binh	1946
27.	Đoàn lữ nhạc	1946
28.	Mơ Liên Xô	1946
29.	Ngày Quốc Hội	1946
30.	Nhạc sông Hương	1946
31.	Tản cư mau	1946
32.	Chiếm lại Sơn La	1947
33.	Lửa rừng	1947
34.	Lửa trại Vệ quốc đoàn	1947
35.	Một chiều mơ	1947
36.	Mười lời thề của bộ đội	1947
37.	Tình Việt Bắc (Về chiến khu)	1947
38.	Áo mùa đông	1948
39.	Đèo Bông Lau	1948
40.	Thương binh ca	1948
41.	Du kích sông Thao	1949
42.	Dưới mái trường Đảng	1949
43.	Tiếng hát đầu quân	1950
44.	Vác súng về	1950
45.	Ca ngợi Hồ Chủ tịch	1951
46.	Công nhân ca	1951
47.	Hát mừng Chị Chiên	1952		trích CK Sóng cả không ngã tay chèo
48.	Nhớ ơn bộ đội	1952		trích CK Cả nhà thi đua
49.	Hành quân xa	1953
50.	Lá cờ thi đua	1953	Đỗ Nhuận	nhạc: Trịnh Thọ
51.	Tây Bắc đợi chờ	1953		trích CK Anh Păn về bản
52.	Xây chiến hào	1953		+ Trần Ngọc Xương
53.	Tiếng hát trong chiến hào	1954		+ Trần Ngọc Xương
54.	Trên đồi Him Lam	1954
55.	Chiến thắng Điện Biên	1954

CA KHÚC SAU THÁNG 10/1954

1.	ABC chúng ta cùng hay			phát triển dân ca Nam Bộ
2.	Anh ở đâu			trích NK Người tạc tượng
3.	Anh thương binh rèn dao			chỉnh lý và đặt lời Dân ca Xá
4.	Bài ca cách mạng tiến quân
5.	Bài ca chiến sĩ cao xạ pháo
6.	Bài ca thủy lợi
7.	Bên bờ nhớ			trích CK Đêm vui không ngủ
8.	Ca mùa chiến thắng
9.	Cả nhà thi đua
10.	Chào Hà Nội anh hùng
11.	Chào mừng ngọn đuốc tháng 10
12.	Chiến sĩ bảo vệ thủ đô		Đỗ Nhuận	nhạc: Đinh Ngọc Liên
13.	Chim vàng anh tốt bụng			trích NK Người tạc tượng
14.	Chúng em yêu hàng cây			ca khúc thiếu nhi
15.	Chuyện vui bến cảng Tiên Sa			trích CK Đêm vui không ngủ
16.	Con chim cắt
17.	Cô lái xe bến cảng
18.	Dân quân tự vệ thủ đô
19.	Dũng sĩ Tây Nguyên			trích NK Người tạc tượng
20.	Dưới lá quân kỳ
21.	Đánh thắng lập công
22.	Đẵn gỗ trên rừng			phát triển và đặt lời Dân ca Xá
23.	Đất nước anh hùng ca
24.	Đất nước đứng lên			trích NK Người tạc tượng
25.	Đâu khó có thanh niên
26.	Đèn cù			cải biên Chèo cổ
27.	Đô thành nổi dậy
28.	Đồng chí ta ơi
29.	Đường bốn mùa xuân
30.	Đường Trường Sơn ta đi trăm nẻo			ca khúc trong phim
31.	Em là thợ quét vôi
32.	Em nghĩ sao không ra?			trích NK A Sao
33.	Giặc đến nhà ta đánh	1964
34.	Giặc đến nhà trẻ già phải đánh	1979
35.	Hải Phòng thành phố cảng anh hùng
36.	Hát mừng các cụ dân quân
37.	Hạt thóc là hạt thóc vàng
38.	Hò thống nhất			trích CK Hòn đá
39.	Hòn đá to		thơ Bác Hồ
40.	Khi con tầu chuyển bánh
41.	Khi mặt trời lên
42.	Lớn lên trên biển cả
43.	Ngũ quả		thơ Bác Hồ
44.	Núi Ngũ Hành			trích NK Người tạc tượng
45.	Nguyễn Văn Trỗi anh là người chiến thắng		Đỗ Nhuận	nhạc: Vladimir Féré
46.	Người vẽ kiểu nhà
47.	Nhân dân Việt Lào đoàn kết
48.	Quê mình đây Quảng Nam Đà Nẵng			trích CK Đêm vui không ngủ
49.	Quê ta từ đất dấy lên
50.	Ru con trong tù			trích NK Người tạc tượng
51.	Thắm hoa núi rừng
52.	Tiến lên toàn thắng ắt về ta		thơ Bác Hồ
53.	Tiếng hát sông Hương		Tố Hữu	trích CK Đêm vui không ngủ
54.	Tiếng hát trong chiến hào			+ Trần Ngọc Xương
55.	Tín hiệu trên hạm tầu
56.	Tình bạn tháng mười
57.	Tình ca biển cả
58.	Tình ca đất Mũi		Nguyễn Đình Thi, Đỗ Nhuận
59.	Tình hữu nghị Việt - Lào		Sisanạ Sisan, Đỗ Nhuận
60.	Tổ quốc tình thương
61.	Tôi ! Y Giang			trích NK Người tạc tượng
62.	Tôi yêu rừng quế Trà My			trích CK Đêm vui không ngủ
63.	Trai anh hùng gái đảm đang
64.	Trông cây lại nhớ đến Người			phát triển và đặt lời Dân ca Nghệ Tĩnh
65.	Trống hội tòng quân
66.	Từng phút từng giây
67.	Tượng Việt Nam chiến thắng			hợp xướng kết NK Người tạc tượng
68.	Vì tiền tuyến
69.	Việt Nam Campuchia
70.	Việt Nam CuBa
71.	Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ			+ Vladimir Féré
72.	Việt Nam quê hương tôi
73.	Việt Nam tổ quốc ta
74.	Việt Nam Trung Hoa
75.	Vinh quang Tổ quốc ta
76.	Vui mở đường
77.	Xổ số kiến thiết thủ đô

THỂ LOẠI KHÁC

1.	Ai đẹp		ca kịch
2.	Anh Păn về bản	1953	“
3.	Cả nhà thi đua	1952	“
4.	Chú Tễu		“
5.	Con chim kháng chiến	1947	“
6.	Đêm vui không ngủ		“
7.	Ông Đá		“
8.	Sóng cả không ngã tay chèo 1952		“
9.	Trước giờ cuối		“
10.	Giấc mơ bé Rồng		ca kịch múa rối
11.	Hòn đá		chèo
12.	Trống cơm		độc tấu Violon
13.	Ba biến tấu		cho Violon (xb tại Trung Quốc)
14.	Hồi trống cười		hòa tấu bộ gõ
15.	Mùa xuân trên rừng		độc tấu sáo (xb tại Liên Xô)
16.	Tứ tấu Tây Nguyên		V₁ + V₂ + Vl + Vc
17.	Mở biển		kịch múa
18.	A Sao		nhạc kịch (Opera)
19.	Người tạc tượng		“
20.	Hát về rừng núi		tổ khúc (xb tại Liên Xô)
21.	Điện Biên		tổ khúc giao hưởng

DỊCH CA KHÚC NƯỚC NGOÀI

1.	Đất nước Lào ta ơi	ca khúc Lào
2.	Đảng Cộng sản là cứu tinh của nhân loại	ca khúc Trung Quốc
3.	Không xa rời Đảng Cộng sản	“
4.	Các đồng chí hãy dũng cảm tiến lên	ca khúc Liên Xô
5.	Varsvianska	“
6.	Bánh rán ngọt	dân ca Nga
7.	Con gà sống	“
8.	Mèo cái, mèo đực, mèo con	“
9.	Mùa xuân	dân ca Ukraine
10.	Cái cây xanh xanh	ca khúc thiếu nhi Liên Xô
11.	Cây nêu tết	“
12.	Đi chơi rừng	“
13.	Ngày hội 1/5	“
14.	Những lá cờ xinh	“
15.	Xe trượt tuyết mầu xanh	“