Tác giả: Thanh Nhã

Tối 6 tháng 12 năm 2025, tại Nhà hát kịch Hà Nội đã diễn ra Lễ Tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tác bài hát về phòng, chống tác hại của thuôc lá, do Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá - Bộ Y tế và Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức, nhằm ghi nhận, tôn vinh những tác phẩm âm nhạc xuất sắc và lan tỏa thông điệp ý nghĩa về xây dựng môi trường sống lành mạnh, không khói thuốc.

Cuộc thi được phát động từ ngày 19 tháng 12 năm 2024, với mục tiêu tìm kiếm những tác phẩm âm nhạc giàu cảm xúc bằng thông điệp tích cực về môi trường, về cuộc sống không khói thuốc, đồng thời kêu gọi cộng đồng chung tay xây dựng một môi trường sống văn minh, lành mạnh và không khói thuốc. Cuộc thi đã nhận được 111 tác phẩm của nhiều tác giả trên khắp cả nước tham dự, là những ca khúc được sáng tác không chỉ góp phần nâng cao nhận thức về tác hại của hút thuốc và hút thuốc thụ động; nâng cao ý thức, tuân thủ quy định về phòng chống tác hại của thuốc lá mà còn lan tỏa tinh thần trách nhiệm, sự lên tiếng của mỗi cá nhân về sức khỏe cộng đồng.

Dự buổi lễ trao giải có: Bà Jennifer Horton - Phó trưởng Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam; ông Lê Thanh Hải - Cố vấn truyền thông cao cấp, đại diện Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu tại Việt Nam; GS.TS, Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Anh Trí – Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; TS. Bác sĩ Hà Anh Đức – Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá, Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi; TS. Bác sĩ Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Ủy viên Ban tư vấn phòng chống tác hại của thuốc lá; bà Phan Thị Hải – Phó Giám đốc Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá; bà Dương Thị Thanh Hương – Phó Tổng biên tập Báo Giáo dục và Thời đại; ông Nguyễn Lương Tâm – Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam; ông Phí Quốc Thuyên – Phó Tổng Biên tập Báo Phụ nữ Việt Nam; ông Nguyễn Văn Mười – Phó Tổng biên tập Báo Văn hóa; bà Hoàng Thu Lộc – Phó Ban Văn hóa Thể thao Trung ương, Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam; Đại diện các bộ, ban, ngành, bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch…

Về phía Hội Nhạc sĩ Việt Nam có: NSND Phạm Ngọc Khôi – Phó Chủ tịch Hội; nhạc sĩ Đinh Công Thuận - Ủy viên Ban Chấp hành, Chánh Văn phòng; các nhạc sĩ, nghệ sĩ đạt giải thưởng và tham gia cuộc thi…

TS. Bác sĩ Hà Anh Đức - Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa quốc gia, Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi phát biểu khai mạc, đã nhận xét:

“Thuốc lá thì ai cũng biết là có hại, hàng năm trên toàn thế giới thuốc lá đã gây cho hàng chục triệu người tử vong. Riêng ở Việt Nam, mỗi năm thuốc lá cướp đi sinh mạng khoảng 103 ngàn người và liên quan đến rất nhiều bệnh tật, từ ung thư phổi, tim mạch và các tất cả các bệnh liên quan. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc lá khá phổ biến ở Việt Nam, mặc dù rất nhiều biện pháp đã được triển khai trong thời gian vừa qua. Việt Nam cũng là một điểm sáng liên quan đến phòng chống tác hại của thuốc lá, đó là việc Quốc hội ban hành thông qua Luật phòng chống tác hại thuốc lá từ hơn 10 năm trước và gần đây nhất là năm 2024 Quốc hội đã thông qua NQ 173 về cấm toàn diện thuốc lá Điện tử, để thấy được rằng Quốc hội vào cuộc rất quyết liệt. Chính Phủ chỉ đạo rất quyết liệt, tuy nhiên công tác phòng, chống tại cộng đồng của chúng ta để làm giảm tỷ lệ hút thuốc lá thì cũng còn rất nhiều rào cản. Thời gian vừa qua, ngoài Luật phòng chống tác hại thuộc lá, Bộ Y tế - cơ quan Thường trực và Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá có phối hợp với rất nhiều cơ quan để tổ chức chiến dịch các chính sách phòng chống tác hại của thuốc lá, một trong những chính sách đó là xây dựng môi trường không khói thuốc.

Một trong những biện pháp quan trọng chính là âm nhạc, các bài hát. Đặc biệt, là các nhạc sĩ, ca sĩ… biết rằng sức mạnh, tầm quan trọng của bài hát như thế nào và việc truyền thông là sức mạnh làm thay đổi nhận thức, hành vi, tạo môi trường văn hóa, xây dựng tinh thần đoàn kết, gắn kết… để thấy được sức mạnh của âm nhạc. Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá – Bộ Y tế Quyết định xây dựng kế hoạch, phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam để phát động cuộc thi sáng tác bài hát về phòng chống tác hại của thuốc lá. Ban tổ chức đã thu được hơn 100 bài hát với rất nhiều thể loại khác nhau và đã lựa chọn được 10 ca khúc để dàn dựng biểu diễn. Đây là sự kiện vô cùng ý nghĩa, sự sáng tác chung tay của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, các nhạc sĩ, ca sĩ đã góp phần tích cực để có được làn gió mới và góp phần vào kho tàng âm nhạc Việt Nam. Hy vọng những bài hát đạt giải cao sẽ tạo ra xu hướng trong thời gian tới và sẽ giúp cho giới trẻ tác động vào những nhóm người cần thay đổi hành vi, xây dựng được lối sống mới tốt đẹp hơn, lành mạnh hơn”.

NSND Phạm Ngọc Khôi – Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, đánh giá chuyên môn cuộc thi:

“Sau gần một năm phát động, chúng ta đã có 111 tác phẩm của nhiều tác giả ở các địa phương khác nhau trong toàn quốc hưởng ứng gửi về dự thi. Điều này khẳng định Hội Nhạc sĩ Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc. Tiêu đề, mục tiêu của bộ Y tế đưa ra, Hội  đồng hành với ngành Y tế và với trách nhiệm của cuộc sống hôm nay, với số lượng 111 tác phẩm, có rất nhiều thể loại âm nhạc, đa dạng, phong phú, nhiều màu sắc: nhạc trẻ, ca khúc trữ trình, âm nhạc dân gian…

Đề tài về thuốc lá rất khó, tất cả các nhạc sĩ chuyên và không chuyên đều rất chắt chiu về hình tượng âm nhạc và một điều then chốt nữa là nhiều tác phẩm lời rất hay, có thể là lời tâm sự của bố với con, của con với bố, vợ với chồng; yếu tố con người ở đây là mục tiêu để có môi trường tinh khiết hơn, đẹp đẽ hơn… là mục tiêu của cuộc thi đề ra.

Việc bỏ hút thuốc lá là khó, mâu thuẫn trong nhiều năm qua, vì trong nhiều chúng ta là những người hút thuốc lá, để làm sao chúng ta vượt qua chính mình hôm nay để viết được đề tài này, đó là bản lĩnh, tài năng, để có những bài hát hấp dẫn. Đây là ý thức rất đáng trân trọng, các nhạc sĩ đã vắt kiệt năng lượng để có được những tác phẩm dành cho cuộc thi. Hội Nhạc sĩ Việt Nam đánh giá rất cao điều này, mong muốn đề tài này sẽ được quan tâm sâu rộng hơn, có phương pháp lan tỏa bằng âm nhạc đưa đến cuộc sống để giáo dục, thúc đẩy, kêu gọi, để chúng ta có một tương lai mới cho thế hệ mới một môi trường tốt đẹp hơn. Điều này là khát vọng của ngành Y tế và của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, mong rằng sự lan tỏa của các tác phẩm và các nhạc sĩ tiếp tục có những sáng tạo mới, để chúng ta đồng hành cổ vũ cho Chủ trương của Bộ Y tế và cho tương lai đất nước chúng ta có môi trường tinh khiết hơn và tuổi thọ của tất cả người dân được nâng lên…”.

Lễ tổng kết, nhằm tôn vinh những tác phẩm xuất sắc, đồng thời ghi nhận những đóng góp của các nhạc sĩ trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Ban tổ chức đã trao 20 giải thưởng:

01 Giải Nhất: “No smoking! Không hút thuốc”, sáng tác: Đào Minh Tâm

02 Giải Nhì:

1. “Vì một Việt Nam không khói thuốc”, sáng tác: Phan Huy Hà – Lê Phi Hùng

2. “Lời của cha”, sáng tác: Nguyễn Ngọc Hòa

05 Giải Ba:

1. “Bỏ thuốc lá cùng tôi”, sáng tác: Trần Bình Phương

2. “Chung tay đẩy lùi khói thuốc”, sáng tác: Lưu Văn Bình – Nguyễn Chính

3. “Bỏ thuốc bạn ơi!”, sáng tác: Nguyễn Quang Duy – Lã Tất Thắng

4. “Bỏ thuốc vì con”, sáng tác: Trịnh Nguyễn Yên Bình

5. “Hãy bỏ thuốc lá”, sáng tác: Nguyễn Anh Trí

08 Giải Khuyến khích:

1. “Khói thuốc không còn bố còn mãi với con”, sáng tác: Nguyễn Văn Vinh

2. “Thân xác ôi hao gầy”, sáng tác: Hứa Sơn Hà

3. “Rap – Điếu thuốc”, sáng tác: Nguyễn Xuân Linh Quốc

4. “Tình ca sự sống”, sáng tác: Nguyễn Duy Thái

5. “Dừng ngay”, sáng tác: Nguyễn Hương Thành

6. “Thôi phê pha”, sáng tác: Huỳnh Tấn Phát

7. “Khói thuốc”, sáng tác: Võ Đình Nam – Lê Nam An

8. “Tâm tình làn khói thuốc”, sáng tác: Lê Thế Phương

* 05 Giải thưởng dành cho tác giả, đồng tác giả có nhiều tác phẩm dự thi:

1. Nhóm tác giả Helius+ (Phan Việt Anh): 04 tác phẩm dự thi

2. Tác giả Bùi Ngọc Phúc: 03 tác phẩm dự thi.

3. Tác giả Trương Chí Hành: 03 tác phẩm dự thi

4. Tác giả Trần Ngọc Tôn: 03 tác phẩm dự thi

5. Tác giả Nguyễn Thị Như Ngọc: 03 tác phẩm dự thi.

Tại chương trình đã công diễn một số tác phẩm xuất sắc:

Bỏ thuốc lá cùng tôi, sáng tác: Trần Bình Phương, biểu diễn: ca sĩ Bích Ngọc và Tốp múa

Tình ca sự sống, sáng tác: Nguyễn Duy Thái, biểu diễn: ca sĩ Kiều Dung

Bỏ thuốc bạn ơi! Sáng tác: Nguyễn Quang Duy - Lã Tất Thắng, biểu diễn: ca sĩ Trịnh Văn Núi

No smoking! Không hút thuốc, sáng tác: Đào Minh Tâm, biểu diễn: ca sĩ Trịnh Văn Núi và nhóm múa

Thân xác ôi hao gầy, sáng tác: Hứa Sơn Hà, biểu diễn: ca sĩ Tiến Hưng

Chung tay đẩy lùi khói thuốc, sáng tác: Lưu Văn Bình - Nguyễn Chính, biểu diễn: ca sĩ Dương Đức và nhóm múa

Dừng ngay, sáng tác: Nguyễn Hương Thành, biểu diễn: ca sĩ Tiến Hưng

Vì một Việt Nam không khói thuốc, sáng tác: Phan Huy Hà - Lê Phi Hùng, biểu diễn: ca sĩ Bích Ngọc và nhóm múa

Lời của Cha, sáng tác: Nguyễn Ngọc Hòa, biểu diễn: ca sĩ Dương Đức và nhóm múa