Tác giả: Nguyễn Minh Tuấn

Đại tá, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn viết “Dưới quân kỳ quyết thắng” cuối năm 2023. Tác phẩm sau đó được Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội mang đi biểu diễn lần đầu tiên tại Hội diễn Nghệ thuật chuyên nghiệp 2023. Đây là sự kiện trọng điểm được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân phối hợp với Bộ Công an, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các hội chuyên ngành về văn học, nghệ thuật tổ chức, hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944/ - 22/12/2024). “Dưới quân kỳ quyết thắng” là tác phẩm đại kết ấn tượng trong chương trình nghệ thuật mang chủ đề “Dấu ấn thời đại” của Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội, đã góp phần quan trọng vào thành tích cao của Nhà hát tại hội diễn.

Sau sự kiện, tác phẩm “Dưới quân kỳ quyết thắng” tiếp tục được biểu diễn tại nhiều chương trình nghệ thuật lớn, nhân dịp các sự kiện trọng đại của Quân đội và đất nước. Tác phẩm cũng được các các đoàn nghệ thuật lựa chọn, dàn dựng và đưa đi biểu diễn tại các cuộc thi, hội thi trong cả nước. Đây là một tác phẩm chính ca, âm hưởng hào hùng cách mạng, mang lại nhiều cảm xúc đặc biệt cho khán giả, bởi chất lượng nội dung và hình thức thể hiện.

Về nội dung của tác phẩm, như lời của nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn chia sẻ, đó gần như là “sự tổng hợp, khái quát lại lịch sử hào hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam từ khi thành lập đến ngày hôm nay”. Trong đó đã điểm lại các cột mốc quan trọng của Quân đội ta, từ chiến thắng trận đầu Phay Khắt – Nà Ngần đến chiến dịch Điện Biên Phủ và đại thắng mùa xuân 1975, thống nhất non sông; cho đến giai đoạn thời đại mới hôm nay.

Về tên gọi của tác phẩm, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn cho biết: “Nó có ý nghĩa là 80 năm dưới Quân kỳ Quyết thắng, Quân đội nhân dân Việt Nam không ngừng lớn mạnh và trưởng thành, chiến thắng mọi kẻ thù. Và thế hệ ngày hôm nay tiếp bước cha anh, tiếp tục hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và Nhân dân tin tưởng giao phó”.

Tư tưởng, tình cảm xuyên suốt của tác phẩm là niềm tự hào, niềm tin yêu của thế hệ trẻ, của người chiến sĩ trẻ ngày hôm nay về sức mạnh dân tộc được hun đúc từ ngàn đời, tự hào sức mạnh Quân đội quân nhân Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh. Ngay phần mở đầu, lời bài hát đã hào hùng, nhiệt huyết cách mạng:“Dưới Quân kỳ Quyết thắng, Đoàn quân Việt Nam đi, vì nhân dân, chiến đấu. Dưới Quân kỳ Quyết thắng, lớp lớp cha ông đã lập nên những chiến công”.

Mạch cảm xúc của tác phẩm còn là tấm lòng sắt son, niềm tin yêu và ý chí quyết tâm cao độ của “người chiến sĩ trong thời đại mới”, tiếp bước cha anh “chiến đấu cho Tổ quốc”, để “mãi xứng danh truyền thống Bộ đội Cụ Hồ”, để góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thế hệ chiến sĩ trẻ hôm nay “dẫu gian lao”, dẫu khó khăn hiểm nguy, vẫn vững dạ lòng son, bởi “ánh quân kỳ sáng lên niềm tin trong trái tim”. Hình ảnh “người chiến sĩ trong thời đại mới” luôn quyết tâm, luôn sẵn sàng “vì Tổ quốc”, “vì Đảng, vì dân, bảo vệ quê hương” trong phần điệp khúc là lời thúc dục và lời hiệu triệu trái tim. Kết thúc tác phẩm là lời khẳng định của bao thế hệ cha ông rằng: “Tổ quốc ta, sức mạnh ngàn đời viết nên khúc khải hoàn ca”; và lời thề sắt son của thế hệ trẻ quyết “lập chiến công” và “tự hào, vững tin dưới Quân kỳ Quyết thắng”.

“Dưới quân kỳ quyết thắng” là sáng tác sâu sắc về ca từ và chứa đựng nhiều tình cảm, tâm huyết của nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn về một trong những chủ đề lớn bao trùm nền âm nhạc Việt Nam hiện nay là lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng. Trước tác phẩm này, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn đã có nhiều ca khúc nổi tiếng, giành nhiều giải thưởng cao trong và ngoài Quân đội. Anh còn được biết đến với nhiều tác phẩm mang đậm tình yêu quê hương đất nước, như “Gọi trăng”, “Tây Bắc thả chiều vào tranh”, “Đất thiêng”, “Yếm đào sắc xuân”, “Guốc mộc”, “Lời chào Tràng An”. Ngoài ra, anh còn có nhiều ca khúc nhạc nhẹ được khán giả yêu thích như: “Sao anh và sao em”, “Khúc tình ca trên sóng”, “Muốn nói với em”...

Chia sẻ về hình thức của tác phẩm “Dưới quân kỳ quyết thắng”, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn cho biết: Khi nhận đề bài viết về lịch sử 80 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, anh đã rất chú ý lựa chọn hình thức cho phù hợp, để vừa xứng với tầm vóc của sự kiện, vừa truyền tải sâu sắc các giá trị nội dung tư tưởng lớn, có tính khái quát cao về đất nước, Quân đội (như lòng yêu nước, tự hào sức mạnh dân tộc và niềm tin yêu trong thời đại mới), và lan tỏa các thông điệp đó tới khán giả. Tác phẩm “Dưới Quân kỳ Quyết thắng” sau đó được anh viết dưới dạng ca khúc hợp xướng. “Đây là một thể loại khó. Khó ở tư duy đề tài, ở mạch cảm xúc. Khó ở hoà âm, phối khí, rồi dàn dựng và biểu diễn trên sân khấu lớn”, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn nói.

Theo nhạc sỹ, trong thanh nhạc, tồn tại nhiều hình thức thể hiện được các tác giả lựa chọn, như: Ca khúc, hành khúc, tốp ca, tổ hợp khúc, hợp xướng. Trong đó, hợp xướng là hình thức phức tạp và kỳ công nhất khiến không ít người sáng tác phải e dè, cân nhắc. Hợp xướng là hình thức hát nhiều bè, có thể tạo ra không gian nghệ thuật hào hùng, mạnh mẽ, khí thế; rất thuận lợi để thúc dục, truyền cảm hứng cho người nghe.

Một điểm mới mẻ trong tác phẩm “dưới Quân kỳ Quyết thắng” là tác giả đã sử dụng phong cách âm nhạc “symphonic rock”. Đó là sự kết hợp hài hoà giữa nhạc rock và nhạc giao hưởng, tạo ra không gian dày dặn của dàn nhạc giao hưởng, nhưng có sự mạnh mẽ, trẻ trung của rock. Sự kết hợp đó mang đến hơi thở mới, một không gian âm nhạc có tính thúc giục cao. Đặc biệt là phần phối khí do nhạc sĩ Cao Xuân Dũng, Trường Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội thực hiện, đã tạo ra không gian hoành tráng, truyền năng lượng, thôi thúc người nghe. Nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn cho biết: “Sau khi sáng tác bài này xong, tôi đã liên lạc với nhạc sĩ Cao Xuân Dũng để phụ trách phần phối khí. Tôi và anh Dũng đã phối hợp ở nhiều tác phẩm trước đó, như: “Khát vọng hùng cường”, “Thênh thang đường mới”. Chúng tôi có cùng hơi thở âm nhạc, thấu hiểu phong cách của nhau, nên phần phối khí đã làm nổi bật lên nội dung mà tác giả mong muốn”.

Ngoài ra, tác phẩm hợp xướng này còn có sự tham gia dàn dựng sân khấu của các biên đạo tài năng như: Văn Thịnh, Khánh Linh, có đóng góp quan trọng làm nổi bật tinh thần của tác phẩm. Âm nhạc và dàn dựng sân khấu hoà quyện với nhau, tạo thành một sản phẩm nghệ thuật hoàn thiện, phục vụ khán giả.

Tác phẩm “Dưới quân kỳ quyết thắng” từ khi ra đời đã được nhiều đoàn văn công, đơn vị nghệ thuật trong cả nước sử dụng biểu diễn và tạo được dấu ấn, sự yêu mến của công chúng. Tuy vậy, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn vẫn chưa coi đây là tác phẩm thành công của anh, bởi anh quan niệm rằng, đối với người sáng tác, có lẽ không bao giờ có tác phẩm nào gọi là “nhất” cả, mỗi chủ đề, mỗi thể loại ở mỗi giai đoạn đều có sản phẩm “ưng ý” của tác giả nhưng sau đó, tác giả cần “quên đi”, “vượt qua nó” để tiếp tục có những sáng tạo mới cho nghệ thuật. “Cách đây khoảng 10 năm, tôi viết tác phẩm “Tổ quốc bốn mùa hoa”, khá là ưng ý nhưng sau đó tôi đã “quên” đi, để tiếp tục sáng tạo và cho ra đời ca khúc “Thênh thang đường mới”, tác phẩm đã được đón nhận và sử dụng trong nhiều chương trình nghệ thuật trong cả nước. Sau đó, tôi lại tiếp tục phải “quên đi”, để viết tiếp bài mới là “Khát vọng hùng cường”, nhân dịp kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (1931 – 2021). Bài hát này là một bước đi tiếp theo trên con đường sáng tạo nghệ thuật. Tôi cảm thấy hài lòng với “đứa con tinh thần” của mình. Song, phải tự dặn lòng mình tiếp tục “quên”, để không ngừng sáng tạo tác phẩm mới”, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn chia sẻ.

Đại tá, nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn sinh năm 1973 tại Nghệ An, gắn bó với Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội từ năm 13 tuổi. Anh theo học chuyên ngành biểu diễn nhạc cụ violon và organ trình độ trung cấp, chuyên ngành sáng tác và đạo diễn trình độ cao đẳng, đại học; tốt nghiệp cao học ngành Quản lý văn hóa tại Học viện Quản lý giáo dục. Hiện anh là Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội. Nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn từng giành giải thưởng của Hội Nhạc sĩ Việt Nam các năm 2016, 2017, 2018, 2019. Anh cũng nhận giải thưởng của Bộ Quốc phòng vào các năm 2014, 2019. Gần 30 sáng tác của nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn được các đơn vị nghệ thuật dàn dựng, biểu diễn đã đoạt huy chương Vàng, Bạc trong các kì, hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp.

(Nguồn: http://vannghequandoi.com.vn/)