Tác giả: Thanh Nhã

Lễ khai trương Dự án Học viện Nhạc sĩ Trẻ Quốc tế lần thứ XIV đã diễn ra tại Nhà hát Kịch Tchaikovsky vào ngày 2 tháng 9 năm 2024. Học viện Sáng tác Nhạc sĩ Trẻ Quốc tế tại thị trấn Tchaikovsky, nằm bên bờ sông Kama hùng vĩ ở vùng Perm của Liên bang Nga - quê hương của nhà soạn nhạc vĩ đại Piotr Tchaikovsky, do Trung tâm Sáng kiến ​​Âm nhạc Mới ANO; Trung tâm Phát triển Văn hóa MAUK Tchaikovsky; Trung tâm Âm nhạc Điện tử của Nhạc viện Moscow tổ chức cùng với Ban quản lý thành phố Tchaikovsky; Liên hiệp các nhà soạn nhạc Liên bang Nga; Viện Văn hóa Perm; Hiệp hội Giao hưởng Học thuật Moscow...

Dự chương trình có: bà Elena Smirnova - Trưởng phòng Văn hóa và Chính sách Thanh niên của Ban Quản lý Khu đô thị Tchaikovsky; Olga Sinitskaya - Giám đốc Trung tâm Phát triển Văn hóa Tchaikovsky; Victoria Korshunova - Giám đốc Học viện, Giám đốc Dàn nhạc đương đại Moscow (MASM); nghệ sĩ piano Dmitry Shubin (Nga); nhà phê bình âm nhạc, nhà sản xuất Bogdan Korolek (Nga); các giáo viên của Học viện là những người phụ trách dự án đã trình bày đề án của họ: Alexander Khubeyev, Nikolai Popov, Oleg Makarov, Irina Sevastyanova... đặc biệt là các nhà soạn nhạc nổi tiếng Nga, Đức, Pháp, Trung Quốc, Iran, Azerbaijan: nhà soạn nhạc Michael Beil (Đức), Stefano Gervasoni (Pháp), Wen Deqin (Trung Quốc), Anton Safronov (Đức/Nga), Anton Svetlichny (Nga), Turkar Gasimzade (Azerbaijan), nhà âm nhạc học và nhà báo Bogdan Korolek, Yulia Bederova, Yulia Batalina, các nghệ sĩ biểu diễn của Học viện: nhóm hòa tấu MASM, Nghệ sĩ CEAM, N'Caged, các nhạc sĩ trẻ đến từ các vùng của Nga...

PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Nhạc sĩ Việt Nam, đã tham gia Dự án từ ngày 1-14/9/2024 với tư cách giáo sư và khách mời của Học viện. Trong thời gian này, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã lên lớp giảng bài cho các sinh viên của Học viện, truyền tải đến các nhạc sĩ trẻ suy nghĩ của mình về vấn đề ảnh hưởng của âm nhạc truyền thống đến tính hiện đại trong âm nhạc. Hòa tấu Xuống núi được biểu diễn tại chương trình hòa nhạc vào ngày 6 tháng 9, do các nghệ sĩ của Dàn nhạc Đương đại Moscow biểu diễn.

Một số hình ảnh của nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân tại sự kiện từ ngày 4-13/9/2024

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã chia sẻ: “Hình thức đào tạo này tại Học viện Nhạc sĩ Trẻ Quốc tế rất thú vị và hữu ích, giúp các nhà soạn nhạc trẻ tìm ra con đường sáng tạo mới, độc đáo. Đối với tôi, việc tham gia Học viện rất hữu ích, lên lớp giảng bài và trả lời các câu hỏi của các nhạc sĩ trẻ, và cũng dự nghe các bài giảng của các nhà soạn nhạc nổi tiếng thế giới, làm quen với tác phẩm của các nhà soạn nhạc đến từ các quốc gia khác nhau, thưởng thích âm nhạc và giao lưu với giới trẻ sáng tạo… Chúng ta cần nghiên cứu sâu hơn về âm nhạc truyền thống dân tộc. Chỉ khi dựa vào âm nhạc dân gian truyền thống, vào văn hóa dân tộc, bạn mới có những ý tưởng mới, triết lý mới. Mỗi nhà soạn nhạc cần nghiên cứu sâu về âm nhạc truyền thống của đất nước mình, của các quốc gia khác, cũng như âm nhạc cổ điển, như vậy âm nhạc của mỗi nhà soạn nhạc sẽ được làm giàu bằng kho tàng trải nghiệm âm nhạc của nhiều thế hệ.

Cần tổ chức thường xuyên hơn nữa các hoạt động trao đổi âm nhạc giữa các nhóm sáng tạo cũng như sinh viên các trường đại học âm nhạc. Ở Việt Nam nhiều người vẫn yêu văn hóa Nga, âm nhạc Nga, đọc những tác phẩm kinh điển của nền văn học Nga, nhớ những bài thơ, bài hát Nga. Những ngày văn hóa Nga tại Việt Nam và Những ngày văn hóa Việt Nam tại Nga phải được tổ chức thường xuyên hơn, không chỉ ở Moskva, St. Petersburg, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh mà còn ở các thành phố khác, trong đó có vùng Viễn Đông Nga…”.

Tiếp theo Lễ khai trương Học viện Nhạc sĩ Trẻ Quốc tế lần thứ XIV là chương trình hòa nhạc đa phương tiện thực sự độc đáo “Marmalade Sky”. Các nghệ sĩ độc tấu của Dàn nhạc đương đại Moscow "CEAM-Artists": nghệ sĩ Feodosia Mironova - keyboard; Evseviy Zubkov - bộ gõ; Ignat Krasikov - kèn clarinet; Maria Koryakina - sáo; Yulia Migunova - cello; Ilya Kovalsky – thiết bị điện tử, đã trình diễn các tác phẩm của các nhà soạn nhạc đương đại: Stefan Prince “Piano Hero”, Nicholas Morisch “Marmalade Sky”, Steve Reich “New York Counterpoint”, Panagiotis Kokoras “Morphallaxis”, Michael Bayle “Battari”…  âm nhạc sống động, tạo nên những cảm xúc hưng phấn, thích thú của các đại biểu, khán, thính giả dự chương trình.

Đây là lần thứ 14 thị trấn Tchaikovsky quy tụ các nhà soạn nhạc, nghệ sĩ chơi nhạc, nhà nghiên cứu, phê bình âm nhạc từ khắp nơi trên thế giới. Trong hai tuần lễ đã lắng nghe các bài giảng và tác phẩm của các nhà soạn nhạc xuất sắc đương đại, trò chuyện với họ về cuộc sống và ngành sáng tác âm nhạc. Các tác phẩm được sáng tác trong hai tuần này được biểu diễn bởi các nhóm hòa tấu của Học viện - Dàn nhạc đương đại Matxcơva, nhóm nhạc điện tử CEAM-Artists và nhóm thanh nhạc N'Caged tại thị trấn Tchaikovsky và ở Matxcơva.

Dự án được thực hiện từ năm 2011, do Dàn nhạc đương đại Moscow, chi nhánh Perm của Liên đoàn các nhà soạn nhạc Liên bang Nga và Trung tâm phát triển Văn hóa thành phố Tchaikovsky. Học viện quốc tế dành cho các nhà soạn nhạc trẻ hàng năm ở Tchaikovsky, vùng Perm, là một dự án thí nghiệm sáng tạo dành cho các nhà soạn nhạc và nghệ sĩ trẻ từ khắp nơi trên thế giới, kể cả từ các khu vực khác nhau của Liên bang Nga.

Trong những năm qua, Học viện đã triển khai hàng chục dự án quốc tế, đã đào tạo hơn 180 nhà soạn nhạc trẻ của Nga và 45 quốc gia khác, tổ chức hơn 100 buổi hòa nhạc và bài giảng âm nhạc đương đại cũng như hàng trăm buổi trình diễn âm nhạc của các nhạc sĩ trẻ.

Năm nay, đại diện của 31 quốc gia đã gửi 200 đơn đăng ký tham gia Học viện. Trong số đó, ban tổ chức đã chọn 36 nhà soạn nhạc, nghệ sĩ biểu diễn và nhà sản xuất âm nhạc trẻ từ Azerbaijan, Belarus, Anh, Ý, Iran, Canada, Trung Quốc, Mexico, Moldova, Nga.

Các giáo sư khách mời là những nhà soạn nhạc nổi tiếng thế giới đã lên lớp  tiến hành các bài giảng cho sinh viên trên lớp học. Trong các lớp học kéo dài hai tuần, các nhà soạn nhạc trẻ viết các tác phẩm mới, được dàn nhạc hàng đầu của Nga - Dàn nhạc đương đại Moscow (MASM) tập luyện và biểu diễn trong chương trình hòa nhạc cuối sự kiện. Ngoài ra, Học viện còn tổ chức các buổi hòa nhạc với sự tham gia của các nhạc sĩ Moscow, Tchaikovsky, Perm, Yekaterinburg và Nizhny Novgorod. Song song với các khóa học sáng tác, các nhạc sĩ MASM tổ chức các buổi lên lớp cho tập thể sinh viên và cá nhân dành cho các nghệ sĩ trẻ, người Nga.

Học viện Sáng tác Nhạc Trẻ Quốc tế tại thị trấn nhỏ Tchaikovsky. Tên của Tchaikovsky đã được đặt cho thị trấn này bởi vì nhạc sĩ vĩ đại Piotr Tchaikovsky sinh ra cách đó không xa, ở thành phố Votkinsk. Học viện sáng tác trẻ quốc tế ở Tchaikovsky được tổ chức với sự hỗ trợ của Bộ Văn hóa Liên bang Nga và Quỹ Sáng kiến ​​Văn hóa của Tổng thống. Học viện là “phòng thí nghiệm sáng tạo” hàng năm về âm nhạc đương đại. Các nhà soạn nhạc, nghệ sĩ biểu diễn, nhà nghiên cứu và nhà quản lý âm nhạc đều tham gia vào đó. Học viện tổ chức các lớp học cho sinh viên, các bài giảng, các buổi hòa nhạc, biểu diễn và triển lãm; các khóa đào tạo nâng cao được tổ chức cho giáo viên của các cơ sở giáo dục âm nhạc ở vùng Perm, đặc biệt đề cao công việc của các nhà âm nhạc học và nhà phê bình âm nhạc.

Dự án được hỗ trợ bởi Bộ Văn hóa Liên bang Nga, Bộ Văn hóa, Chính sách Thanh niên và Truyền thông Đại chúng của Lãnh thổ Perm, Chính quyền thành phố Tchaikovsky, Học viện Nghệ thuật và Văn hóa Bang Perm, Quỹ âm nhạc Ernst von Siemens, Đại sứ quán Pháp và Viện Pháp tại Nga, Viện Goethe, Hội đồng Văn hóa Thụy Sĩ “Pro Helvetia” trong khuôn khổ chương trình “Swiss Made in Russia”, Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Moscow, Diễn đàn Văn hóa Áo, Dàn nhạc Học thuật Quốc gia Mátxcơva…